Psycholog rodzinny podejmuje pracę z całym systemem-rodziną. Polega to najczęściej na zapraszaniu całej rodziny na spotkania w celu wzajemnej pracy, chociaż czasami spotkania odbywają się w różnym składzie, w zależności od potrzeb i postępów terapii. Spotkania z członkami rodziny mają na celu objęcie wsparciem każdej osoby, co jest możliwe poprzez indywidualne wypowiedzi każdego z rodziny, bazując na ich emocjach, odczuciach, obawach i potrzebach. Celem tego rodzaju terapii jest wspólne znalezienie źródła kryzysu oraz znalezienie sposobów na jego rozwiązanie.
Gdy pojawia się trudność w środowisku rodzinnym, cały system jest narażony na jej oddziaływanie. Wówczas mogą się pojawić problemy we wzajemnym zrozumieniu, a komunikacja coraz częściej staje się wyzwaniem zarówno dla pacjenta, jak i pozostałych członków rodziny. Istotne staje się utrzymanie prawidłowych stosunków i więzi w relacji rodziców oraz w relacji rodzice-dziecko.
Psycholog zajmujący się pracą z rodziną udziela także wsparcia rodzicielskiego, którym możemy nazwać doraźną pomoc skierowaną do rodziców dzieci i młodzieży. Każdy etap rozwoju wiąże się z nowymi wyzwaniami zarówno dla jednych, jak i drugich, a towarzyszące tym etapom trudności mogą stanowić zagadkę do tego jak najlepiej postępować. Podobnie jest w przypadku m.in. zaburzeń emocjonalnych, lękowych, które swoją specyfiką często wywołują poruszenie w rodzinie, co może prowadzić do pogorszenia relacji, trudności w komunikacji i poczucia bezsilności.
Wsparcie rodzicielskie to spotkanie w gabinecie lub online z rodzicem/rodzicami dziecka lub nastolatka, podczas którego omawiane zostają obawy, niepokój lub pytania związane z daną trudnością. Rodzicom udzielana jest tzw. psychoedukacja, czyli dokładne wyjaśnienie jak rozumieć problem, w jaki sposób wspierać dziecko oraz jak działać, by nie zwiększyć intensywności i częstotliwości objawów. Dodatkowo, wsparcie rodzicielskie dotyczyć może także relacyjności, czyli np. trudności w komunikacji między rodzicami, a dzieckiem; trudności we wzajemnym zrozumieniu reakcji/zachowań. Otrzymanie wsparcia ze strony psychologa ma na celu wzbudzenie poczucia bezpieczeństwa oraz zrozumienia u rodziców/opiekunów.
Pomoc psychologa rodzinnego jest zalecana szczególnie wtedy, gdy dotychczasowe próby reakcji i działań okazały się nieskuteczne, a rodzicom zaczyna towarzyszyć poczucie bezsilności i braku pomysłu na to, by było lepiej.
Najbardziej powszechnymi trudnościami, z którymi zgłaszają się klienci to:
- Zaburzenie emocjonalne któregoś z członków rodziny, które rzutuje na relacje i więzi całego systemu;
- Trudności w komunikacji wynikające np. ze stresu w pracy któregoś rodzica; kryzysu rozwojowego dziecka lub rodzicami;
- Konflikty między rodzicami, powodujące frustrację i trudności wychowawcze dzieci;
- Zmiana zachowania dziecka w środowisku rówieśniczym, szkolnym;
- Trudna sytuacja życiowa-np. Śmierć bliskiej osoby, choroba któregoś z członków rodziny