Konsultacja psychologiczna to pierwsze spotkanie z psychologiem, polegające na początkowym przedstawieniu trudności, wątpliwości, z którymi zmaga się pacjent lub jego rodzina.
Podczas spotkania przeanalizowane zostaną indywidualne potrzeby pacjenta, a jego wysłuchanie pozwoli na określenie, czy będzie potrzebna dalsza pomoc oraz jaki rodzaj wsparcia, pracy będzie najbardziej odpowiedni. Konsultacja może obejmować od jednego, do kilku spotkań z psychologiem.
Na konsultację zwykle zapraszam klienta doświadczającego kryzysu lub innej trudności, z którymi nie jest w stanie sobie sam poradzić lub jeśli dotychczasowe próby pomocowe okazały się nieskuteczne. Dodatkowo, w przypadku dzieci i młodzieży dobrze jest spotkać się również z rodzicami, gdzie znajdzie się czas na wysłuchanie subiektywnego postrzegania zgłaszanej trudności , co może wnieść wiele kluczowych informacji jeśli chodzi o przebieg późniejszej terapii.
W przypadku dzieci mniejszych (tj. 5 r.ż. i poniżej) zaleca się pierwszą konsultację bez obecności dziecka, z uwagi na atmosferę problemową (rodzic przez większą część spotkania opowiada o trudności dziecka, co może mieć wpływ na późniejsze jego postrzeganie własnej osoby, nastawienia do terapeuty). Zaleca się więc, by konsultacja z dzieckiem odbyła się dopiero na drugim spotkaniu, gdy psycholog ma już pogląd na dany obszar problemowy.
Konsultacja psychologiczna to spotkanie z psychologiem, które może trwać od jednego do kilku spotkań. Jest skoncentrowana głównie na tym co „tu i teraz”, określaniu problemu i wyznaczaniu celów, omijając zgłębianie się w struktury osobowości. Psychoterapia jest pracą na głębszym poziomie. Dotyka sfery osobowościowej, trwale zmieniając niezdrowe schematy i style zachowania. Może mieć charakter zarówno krótkoterminowy , jak i długoterminowy
Jednym z podstawowych kroków pomagających przygotować się do pierwszej konsultacji psychologicznej jest zastanowienie się nad głównym powodem spotkania oraz dlaczego w tym momencie klient zdecydował się na wizytę. Dodatkowo, warto pomyśleć nad pożądanym efektem w terapii, czyli po czym klient poznałby, że cel został osiągnięty. Jeśli były wcześniejsze wizyty u psychologa, bądź dziecko posiada jakieś dokumenty np. z poradni psychologiczno-pedagogicznej, opinię ze szkoły, diagnozę medyczną, to takie dokumenty warto mieć przy sobie na pierwszej konsultacji.